Onderzoek in tv-serie Doe even Normaal: aflevering Depressie

Interview met Sjoerd van Belkum (links op de foto hieronder), arts in opleiding tot psychiater en onderzoeker bij het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG)

Waar gaat uw onderzoek over?

Wij doen onderzoek op het gebied van depressie; uit ons huidige onderzoek zou een nieuwe behandelmethode voor depressie kunnen voortkomen. Depressie is een ernstige aandoening die veel mensen treft. Mensen zijn somber, hebben nergens zin in, slapen en eten slecht en zijn continu moe. Depressie wordt behandeld door het geven van gesprekstherapie in combinatie met medicatie. In maar een derde van de gevallen echter slaat een eerste medicament aan. Er kunnen vervolgens andere medicijnen gegeven worden, maar ook die zijn lang niet altijd effectief. Daarnaast hebben deze medicijnen vaak veel bijwerkingen. We zijn dus continu op zoek naar betere of meer gerichte vormen van behandeling. Die willen we dan naast of in plaats van medicatie aan bieden. 

Ons huidige huidige onderzoek gaat over stemmingsverbetering door middel van elektromagneetjes. In 2012 ontdekte mijn collega dr. Ruud Kortekaas (red.: rechts op de foto hieronder) van de afdeling Neurowetenschappen dat hij met een zelfbedachte magnetische hersenstimulator pijn  kon bestrijden. Uit Denemarken bereikten ons daarna berichten dat deze velden bij depressie ook zouden kunnen helpen. Deze zwakke magnetische velden worden opgewekt door spoeltjes waar een elektrische stroom doorheen loopt. Als je deze spoeltjes dicht bij de hoofdhuid houdt, zal door het pulserende magnetische veld een heel klein elektrisch stroompje in het onderliggende hersenweefsel gaan lopen. Dat kleine elektrische stroompje is net voldoende om het doorgeven van hersensignalen tussen hersencellen te stimuleren. Dat is interessant, omdat we bij een depressie weten dat deze hersensignalen minder worden doorgegeven tussen de verschillende hersencellen en -delen. De meeste medicijnen tegen depressie proberen dan ook om deze signaaloverdracht te verbeteren.

Wij onderzoeken of deze methode ook effectief is bij patiënten met een depressie. Daartoe behandelen we patiënten die voor hun depressie al tenminste één antidepressivum hebben geprobeerd. Deze mensen krijgen van ons een kap op met daarop kleine spoeltjes. Die spoeltjes wekken het magnetisch veld op. We behandelen patiënten hier vijf weken lang gedurende een half uur per (werk)dag mee en kijken elke week of hun klachten verminderen. Om dit goed te onderzoeken krijgt de helft van de deelnemers een echte behandeling en de andere helft een zogenaamde placebo-behandeling. We verwachten uiteindelijk een verschil te zien tussen deze twee groepen, waarbij de echte behandeling effectiever is dan de placebo.

Wat zouden resultaten van uw onderzoek kunnen betekenen voor de toekomst?

Zodra wij hebben aangetoond dat deze behandelmethode daadwerkelijk helpt bij depressie, betekent dit een krachtige nieuwe behandelmethode die gebruikt kan worden zonder al te veel bijwerkingen. Het voordeel boven het geven van medicatie is groot: medicatie moet je slikken en werkt daardoor in het hele lichaam. Onze behandelmethode werkt direct op de plek waar de depressie zit: in de hersenen. 

Wat is uw wens voor de toekomst op uw onderzoeksterrein?

Met ons onderzoek kunnen we een hele nieuwe manier ontsluiten over hoe we met psychische aandoeningen omgaan en hoe we die kunnen behandelen. We leren elke dag bij en ontdekken nieuwe manieren om steeds gerichter een aandoening te kunnen behandelen. Zo krijgen we steeds beter grip op psychische aandoeningen  en kunnen we het lijden van mensen verminderen.