Onderzoek: De ene depressie is de andere niet
Depressie bestaat uit vele symptomen en kenmerken. Om een depressie vast te kunnen stellen vragen zorgverleners naar negen overkoepelende symptomen. Twee symptomen worden gezien als het belangrijkst: iemand met depressie heeft in ieder geval last van een sombere stemming of kan niet meer genieten van dingen die hij of zij vroeger plezierig of interessant vond. Daarnaast zijn er nog vijf overkoepelende symptomen: toename of afname in gewicht of eetlust slaapproblemen, rusteloosheid of vertraging in bewegen en/of spreken, vermoeidheid, schuldgevoelens of gevoelens van waardeloosheid, concentratieproblemen en gedachten aan de dood.
Minimaal vier van deze symptomen moeten aanwezig zijn om te kunnen spreken van een depressie. Veel van deze symptomen kunnen worden onderverdeeld in sub-symptomen; slaapproblemen kunnen namelijk bestaan uit teveel slapen of juist te weinig slapen. Daarnaast hebben mensen met een depressie ook vaak andere klachten, zoals angsten, gevoeligheid voor afwijzingen en obstipatie. Het feit dat er zoveel symptomen en kenmerken van depressie zijn, maakt dat twee personen heel erg kunnen verschillen in hun klachten, en toch allebei de diagnose depressie krijgen.
Depressie wordt vaak onterecht benaderd als één gelijksoortige ziekte
Ondanks het feit dat depressie dus erg verschillend kan zijn tussen personen, wordt depressie in de gezondheidzorg en in onderzoek vaak benaderd als één gelijksoortige ziekte. In ons onderzoek hebben we daarom de individuele symptomen en kenmerken van depressie apart van elkaar onderzocht. We hebben hierbij gekeken welke symptomen het meest aanwezig zijn tijdens een depressie en welke symptomen gemiddeld in mindere mate aanwezig zijn.
Daarnaast hebben we het beloop van deze individuele symptomen onderzocht over een periode van 9 jaar. We hebben onderzocht welke symptomen veelal snel opknappen en welke symptomen moeilijker verdwijnen.
Wij vonden dat de symptomen en kenmerken van depressie erg van elkaar verschillen in mate van aanwezigheid en in hun beloop. Een sombere stemming en vermoeidheid waren de voornaamste klachten van mensen met een depressie.
Stemmingsklachten en vermoeidheid waren gelukkig ook de symptomen die het vaakst snel opknapten. Mensen
met een depressie hadden gemiddeld veel langer last van slaapproblemen en lichamelijke klachten. Wij hopen dat
deze bevindingen leiden tot meer aandacht voor de lang aanhoudende symptomen van depressie. Wij willen het symptoom-specifiek onderzoek verder uitbreiden. Wij zijn benieuwd naar de factoren die leiden tot de verschillen in de aanwezigheid van symptomen en hun beloop, bijvoorbeeld: wat maakt dat de ene persoon vooral last heeft van psychologische klachten zoals schuldgevoelens en anderen voornamelijk last hebben van lichamelijke klachten zoals vermoeidheid.
Wessel van Eeden, promovendus LUMC
